Σημειώσεις και σχόλια ενός Αιτωλού

Γράφει ο Γιάννης Βλασόπουλος

Η πρόκληση και το σκάνδαλο

H πρόκληση και το σκάνδαλο ήσαν (και είναι)  κύρια όπλα στο οπλοστάσιο των πολεμίων της υποκρισίας της αστικής (και όχι μόνο) τάξης. Και δεν υπαινίσσομαι  του πολιτικούς της αντιπάλους. Αναφέρομαι στους εκφραστές αισθητικών και καλλιτεχνικών ρευμάτων που συμπτωματικά ή όχι ήσαν και πολιτικοί αντίπαλοι της αστικής τάξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα καλλιτεχνικά κινήματα του μοντερνισμού των αρχών του περασμένου αιώνα, με κύρια συνιστώσα τον υπερρεαλισμό, όπως τουλάχιστο τον εξέφραζε στα πρώτα και καθοριστικά βήματά του ο Αντρέ Μπρετόν. Η πρόκληση και το σκάνδαλο άλλαξε θορυβωδώς τις καλλιτεχνικές αντιλήψεις μιας ολόκληρης γενιάς στην καρδιά της Ευρώπης, με εκπροσώπους κορυφαίους ζωγράφους και ποιητές.

Όμως αυτοί που χρησιμοποίησαν αυτά τα όπλα και δημιούργησαν επανάσταση όχι μόνο στην σύγχρονη τέχνη αλλά και στις καθιερωμένες αισθητικές αντιλήψεις για το τι είναι τέχνη, δεν υπολόγισαν φαίνεται ότι ο εχθρός τους  είχε σοβαρές δυνάμεις και αποθέματα προσαρμογής και αφομοίωσης.

Έτσι σήμερα αλλά και στο πρόσφατο παρελθόν οι κατεστημένες δυνάμεις του συντηρητισμού, που  βρέθηκαν στο στόχαστρο των μοντερνιστών, αντεπιτίθενται με τα ίδια όπλα. Όχι μόνο με την μεταβολή των καλλιτεχνικών αξιών (των έργων τέχνης και αυτών τους ίδιων των  καλλιτεχνών του μοντερνισμού) σε αντικείμενο επενδυτικών αξιών, αλλά και με την χρήση της πρόκλησης και του σκανδάλου ως μέθοδες και μέσα διαφήμισης βιομηχανικών προϊόντων της μεγαλοαστικής κυρίως τάξης. Αναφέρομαι στην  πρόσφατη, αλλά και λίγο παλαιότερη διαφημιστική καμπάνια της μεγάλης ευρωπαϊκής βιομηχανίας Μπένετον. Τι άλλο είναι η τόσο προσεγμένη αλλά πάντως προκλητική και σκανδαλώδης διαφήμιση μέσω του σύγχρονου προβλήματος της ανεργίας ή μέσω της σειράς των φιλιών μεταξύ πασίγνωστων προσωπικοτήτων (πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών);

Ο Αιτωλός