ΟΙ ΓΙΟΛΔΑΣΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1900

Οι Γιολδασαίοι στην Αθήνα, στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας  εμφανίζονται  με τους απόγονους του  Ελευθέριου Γιολδάση, γιό του Κωνσταντή Γιολδάση ή Σερέτη και της Ελένης Τζαβέλα. Ο Λευτέρης  εφοίτησε στο Δημοτικό  Σχολείο Καρπενησίου και στη συνέχεια μεταγράφτηκε στο Β’ Γυμνάσιο Αθηνών. Αργότερα από τον τύπο της εποχής μαθαίνουμε ότι ήταν Δασονόμος Δωρίδας, Επαρχος σε διάφορες επαρχίες κτλ. Η μετακίνηση των απογόνων του Κωνσταντή Γιολδάση στην Αθήνα, ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν στα Σέλιστα, Ψιανά, Κλαψί, Βούτυρο, Μαρίνο, Δομνίστα ή σκόρπισαν στα βουνά της Ηπείρου π.χ. Ανώγειο ή της Αιτωλίας π.χ. Λυκοχώρι  (σημερινή Αγία Βαρβάρα) ή ακόμη μετανάστευσαν στην Βλαχία ως οι Γιολδασαίοι (Γιαννακαίοι ή Γιαννακόπουλοι των Ψιανών) ή στην Αμερική όπως οι Γιολδασαίοι από Κλαψί, Βούτυρο, Δομνίστα, Παπαρούσι, κτλ, οφειλόταν στο  ότι η χήρα του Κωνσταντή Γιολδάση, Ελένη, Τζαβελοπούλα, «εκλήθη» από τους συγγενείς της, τους Τζαβελαίους και εγκατεστάθη, άγνωστο πότε, στην  Αθήνα. Ο Λευτέρης, άγνωστο πότε, παντρεύτηκε  την Μόσχω Τζαβέλα με την οποία απόχτησε τον Κωνσταντίνο, τον Γεώργιο και την Ελένη. Από αυτούς φαίνεται ότι παντρεύτηκε μόνο ο Κωνσταντίνος Γιολδάσης και πήρε γυναίκα την Αικατερίνη, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Τόσο, ο Κωνσταντίνος όσο και ο Γεώργιος φαίνεται ότι ήταν δημοσιογράφοι και κάτοχοι πανεπιστημιακού πτυχίου. Χρημάτισαν ο Κωνσταντίνος Βουλευτής και πρόεδρος του τότε Συνδέσμου Συντακτών το 1911, ενώ ο Γεώργιος ήταν  Νομάρχης Κορινθίας και σε άλλες περιοχές. Ο Κωνσταντίνος, ως Εκδότης-Διευθυντής της πατριωτικής εφημερίδας «Αστραπή» ήταν  πολέμιος της δημοτικής και υπερασπιστής των δικαιωμάτων των εργατών.’Hταν πρόεδρος 22 εργατικών Σωματείων ή συνδέσμων? Από τις εφημερίδες της εποχής στις οποίες αναφέρονται αγγελίες θανάτων, γνωρίζουμε αρκετά σοιχεία για του Γιολδασαίους των Αθηνών. Αν και δεν γνωρίζουμε πότε απεβίωσε ο Λευτέρης, γνωρίζουμε  όμως σημαντικά αρκετά για την συζυγό του Μόσχω.

ΜΟΣΧΩ  ΓΙΟΛΔΑΣΗ (Από την Εφημ.Εμπρός  13/3/1913).

Να πως η εφημερίδα περιγράφει την τελετή της Κηδείας της Μόσχως:

“Εκλεκτή μερίς της Κοινωνίας μας, εν ή αντιπρωσοπεύετο ιδιαιτέρως  η Ήπειρος και το ηρωικόν Σούλι καθώς και η Ευρυτανία, εκήδευσε χθές μιαν ακόμη από τας παλαιάς Ελληνίδας των ιστορικών  ονομάτων, την Μόσχων Ελ. Γιολδάση, το γένος Τσαβέλα.

Η Μεταστάσα σεβαστή  δέσποινα  ήτο σύζυγος  του Ευρυτάνος Πληρεξουσίου και Βουλευτού αοιδίμου Ελευθερίου Γιολδάση, εγγονή δε, της περίφημου ηρωίδος του Σουλίου κατά την Μεγάλην  Επανάστασιν του Εικοσιένα, της Μόσχως Τζαβέλα της οποίας και έφερεν το όνομα της.

Θλιβόμενοι δια την απώλειαν της πολυτίμου γυναικός ,συληπούμαθε  εγκαρδίως τα τέκνα της, και  ιδιαιτέρως τον συνάδελφον  διευθυντήν της «Αστραπής» κ. Κων. Ελ. Γιολδάσην”.

Σημειώνεται, ότι η Μόσχω Τζαβέλα ήταν εγγονή της Μόσχως Τζαβέλα που ήταν γυναίκα του Λάμπρου Τζαβέλα  και η μητέρα του Φώτου Τζαβέλα που δόθηκε ως όμηρος στον Αλή Πασά. Ο Κίτσος Τζαβέλας, ο αγωνιστής του 21 και μετέπειτα Πρωθυπουργός, ήταν εγγονός  της Μόσχω όπως άλλωστε και η Μόσχω  Κ.Γιολδάση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ  Κ.ΓΙΟΛΔΑΣΗΣ

Από την αναγγελία  του θανάτου του και την ακουλουθίαν στην εκκλησία Αγίου Γεωργίου (Καρύτση) πληροφορούμαστε σημαντικά πράγματα για τη ζωή του. Διαπιστώνεται (ΣΚΡΙΠ της 24/1/1911) ότι ο Γεώργιος Γιολδάσης απεβίωσε την 23/1/1911,ήταν αδελφός του Κωνσταντίνου Γιολδάση και αδελφός της Ελένης Γιολδάση ,κόρης όπως αναφέρθηκε του Λευτέρη Γιολδάση και  ότι η σύζυγος του Κωνσταντίνου Γιολδάση ονομάζετο (Αικατερίνη) Κατίνα. Δεν φαίνεται ,από την αγγελία, να υπήρχαν τέκνα ούτε του Κωνσταντίνου και ακόμη  η Ελένη  δεν ήταν παντρεμένη.

Επίσης, μαθαίνουμε ότι οι Γιολδασαίοι ήταν εκλεκτά μέλη  της τότε Αθηναϊκής κοινωνίας, και η εφημερίδα αναφέρει  «ότι στην κηδεία του Γεωργίου Ελ. Γιολδάση, δημοσιογράφου και πρώην Νομάρχη Κορινθίας  εις την επί της οδού Σταδίου οικίας του και εις τον Ναόν Αγίου Γεωργίου (Καρύτση), όπου εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία, προσήλθε πλήθος άπειρον ανθρώπων των γραμμάτων, αξιωματικών, δημοσιογράφων, πολιτευομένων, και επιστημόνων. Μεταξύ τούτων διακρίναμε: ο κ. Γ. Θεοτόκης, ο κ. Κυρ. Μαυρομιχάλης, ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Δημητρακόπουλος, ο κ Νικ. Στράτος Πρόεδρος της Βουλής, ο δήμαρχος κ Σπ. Μερκούρης (Αθηναίων), ο κ . Πολυγεώργης, ο πρώην υπουργός των στρατιωτικών κ. Καλέργης, ο κ. Γεν. γραμματείς κ Πετράκος, ο κ . Γ. Ράλης, ο Δ/ντής της «Εσπερινής» κ. Γιάνναρος, ο Δ/ντής της «Εστίας» κ. Αδ. Κύρου, ο Διευθυντής της «Πατρίδος» κ. Σίμος, ο κ. Καλιφορνάς (Εμπρος), επίσης Διοικητικά συμβούλια Γραμμάτων, Λεμβούχων, Εμπόρων κτλ, την επιμνημόσυνος ακολουθίαν εψαλε ο Σεβ. Μητροπολίτης  Θεόκλητος και ο Επίσκοπος πρώην Κεφαληνίας κ. Κομποθέρκας»

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΛ.ΓΙΟΛΔΑΣΗΣ

Ο Κων/νος Γιολδάσης παρουσιάζει σημαντική δράση από τη συμμετοχή του στον τύπο και στην πολιτική. Ήταν γιός όπως αναφέρθη του Λευτέρη Κ. Γιολδάση  και εγγονός  του οπλαρχηγού και στρατηγού του εικοσιένα Κωσταντή Γιολδάση (Σερέτη). Ο Λευτέρης Γιολδάσης είχε μητέρα την Ελένη Κ. Γιολδάση, το γένος Τζαβέλα. Ο Κων. Ελ. Γιολδάσης υπήρξε Βουλευτής Αττικοβοιωτίας  κατά τα πρώτα χρόνια του 1900. Υπήρξεν στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος καθώς και του Λαϊκού Φιλελευθέρου Κόμματος.  Υπάρχουν αναφορές στην πολιτεία του αυτή, ακόμη και φυλακίσεις, πολλές στον τότε τύπο από τις οποίες σταχυολογούμε  τις παρακάτω:

Στις 28/11/1910,ο Κων/νος Γιολδάσης συμμετείχε στις εκλογές ως υποψήφιος του Λαϊκού Συνδυασμού Φιλελευθέρων.Μίλησε σε διαδήλωση όπως και οι Σταυρόπουλος, Νάκος, Σταμάτης και Γιολδάσης. Αν και προέρχονταν  οι παραπάνω από το λαϊκό Κόμμα στήριζαν τότε, διαφωνούντες με τους ηγέτες του κόμματος, τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Οι εκλογές ήταν για την αναθεωρητική Βουλή. Ο κ.Γιολδάσης ομίλησε επί μακρόν «εξάρας το έργον της Ανορθώσεως και τας υπηρεσίας που προσέφεραν εις αυτά τα μέλη του λαϊκού  συνδυασμού»και συνέχισε λέγων «ο αρχηγός  (Βενιζέλος) αποκαλέσας τα μέλη του λαϊκού συνδυασμού αρίστους φίλους».Υπάρχουν στις εφημερίδες της εποχής πληροφορίες και για τη δραστηριότητα του Κων/νου Γιολδάση  και το 1912.Και ενώ οι Γιολδασαίοι  είχαν τον «τρόπο» ποτέ δεν έκαμαν κάτι για ίδιο όφελος. Για παράδειγμα αναφέρεται  η συζήτηση στη Βουλή για θέμα που αφορούσε τον εξαδελφόν τους μακαρίτην που έπεσεν υπέρ πατρίδος  Νικόλαον  Κ. Γιολδάση , υπολοχαγόν από Μαρίνο Δομνίστας. Η αναφορά έχει ως παρακάτω:

Το 1914,την 28^η Μαίου 1914 στη Βουλή κατά τη συζήτηση ο κ. Χριστουδουλιάς παρακαλεί τον κ. Υπουργόν των Στρατιωτικών να πληροφορήση την Βουλήν τι ενηργήθη επί της αναφοράς του Δ. Γιολδάση υποβληθείσης δια του υπ. Αριθ. 1271 της 14 Φεβρουαρίου 1914 εγγράφου  της Αστυνομικής Διευθύνσεως Ευρυτανίας, παραπονεμένου δια την κατακράτησιν εκ μέρους του 22 συντάγματος πεζικού 1167 δρχ. ευρεθείσα επί του εις την μάχην του Κιλκίς φονευθέντος αδελφού του υπολοχαγού πεζικού Νικολάου Γιολδάση, δι΄ ής τας σχετικάς αποδείξεις πληρωμής έπεμψεν εις το εν λόγω Σύνταγμα τη 8 Νοεμβρίου 1913 ειδοποιηθείς  προς τούτο παρά του ειρημένου Συντάγματος. Ο Πρωθυπουργός απήντησε, ότι ο Διοικητής εκλήθη εις απολογίαν (Εφημερίς Σκρίπ,28/5/194 σελ 4).

Σε ότι αφορά τον Κων/νο Γιολδάση  ήταν υποψήφιος  του Εθνικού Συνδυασμού της Αττικοβοιωτίας  μαζί με τους ,μεταξύ των άλλων, Κανάρη Ναπολέων, Μερκούρη Γεώργιο, Πεσμαζόγλου Γεώργιο κτλ. Η εφημερίδα “Σκρίπ” παρουσιάζει την υποψηφιότητα του Κων/νου Γιολδάση  και  μεταξύ των άλλων αναφέρει «εκ των ακραιφνεστέρων πρωτεργατών της εργατικής ιδέας, πολυτρόπως αγωνισθείς ενταύθα και εν Πειραιά και εν Λαυρίω από μακρών ετών..» και συνεχίζει» υπερ της Κυβερνήσεως «Εθνικόν Συνδυασμόν» , συγκαταλέγεται δε μεταξύ  των επιλέκτων.. υπό την ηγεσίαν  του κ. Γούναρη..» Στις εκλογές αυτές, το Δεκέμβριο 1915, ο Κ. Γιολδάσης έκλέχτηκε βουλευτής και έλαβε 12.230 ψήφους.

O Κων. Γιολδάσης αγωνίσθηκε για την προστασίαν της καθαρεύουσας  στο λεγόμενο «Γλωσσικό Ζήτημα» το 1911.Είναι σημαντικό να αναφερθεί  ο λόγος του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπως αυτός  δημοσιεύτηκε την 28^α /2/1911.Ο λόγος του έχει ως παρακάτω: Δέκα συμπληρούνται έτη από της ημέρας, καθ΄΄ην  οι εχθροί της πατρίδος επεχείρησαν την μετάφρασιν της Ορεστείας και απεπειράθησαν  να βεβηλώσιν την Θρησκείαν και παραφθείρωσι το Ευαγγέλιον, εγώ  δε τότε, ταπεινός στρατιώτης των πατροπαραδότων, εσυρόμην εις τα φυλακάς ως υποκινών δήθεν στάσιν  κατά του καθεστώτος.

Δικαίως και σήμερον η Πανεπιστημιακή  νεολαία αγωνίζεται τον ευγενή προς την προστασίαν της πατρίου γλώσσης αγώνα, Δικαίως εξεγείρεται προς τούτο σύμπας ο λαός της  Πρωτευούσης  και της Ελλάδος ολόκληρος. Συγχαίρομεν υμάς  δια τον ευγενή τούτο αγώνα σας. Αλλά εις το όνομα της πατρίδος, εις της φιλτάτης ημών πατρίδος, ήτις κινδυνεύει σήμερον, το άγιον όνομα, σας εξορκίζω, ίνα μη προβείτε  εις τα άκρα, αλλά εν τάξει, και νομιμότητι  συντελέσητε, όπως αναγραφή διάταξις εν τω Συντάγματι υπέρ της Εθνικής Γλώσσης. Η πανεπιστημιακή νεολαία και ο ελληνικός λαός έχουσιν εν εαυτής τοσαύτην επιβολήν, ώστε αρκεί και μόνη η πάνδημος αύτη εκδήλωσις της θελήσεως σας, ίνα οι αρμόδιοι γίνωσι πρόθυμοι ταύτης εκτελεσταί.

Ζήτω η Πατρίς».