Οι ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα και στην Αιτωλοακαρνανία

Οι ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα είναι ένας από τους ταχύτατα αναπτυσσόμενους τομείς που συμβάλλει σημαντικά στο ΑΕΠ και στην τοπική ανάπτυξη. Ειδικότερα, στα περίπου 16.000 χιλιόμετρα των ελληνικών ακτών, βρίσκονται εγκατεστημένες περισσότερες από 200 μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας και 25 σταθμοί παραγωγής γόνου, ενώ συνολικά απασχολούνται 40.000 άτομα και παράγονται πάνω από 231.000 τόνοι ιχθυρών. Στα μεσογειακά είδη, κυρίως τσιπούρα και λαβράκι, η ελληνική παραγωγή ανέρχεται στους 90.000 τόνους αναδεικνύοντας τη χώρα μας σε πρώτη θέση στη Μεσόγειο, με παραγωγή που ξεπερνά το 50% της ευρωπαϊκής. Στους σημαντικούς παραγωγούς περιλαμβάνονται η Τουρκία, η Ισπανία και η Ιταλία. Μικρότερη είναι η παραγωγή στις Γαλλία, Πορτογαλία, Κροατία, Κύπρο, Μάλτα, Ισραήλ, Αίγυπτο, Μαρόκο και Τυνησία, ενώ νέοι παραγωγοί έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια στις Αλβανία, Αλγερία και Λιβύη. Η συνολική παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου στις μεσογειακές χώρες έφθασε φέτος, στους 253.000 τόνους.

Η Ελλάδα αποτελεί το μεγαλύτερο εξαγωγέα τσιπούρας και λαβρακίου σε παγκόσμιο επίπεδο, με το σύνολο των εξαγωγών της να σημειώνει την περίοδο 2006-2010 μέσο ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης 11%. Η Τουρκία με συνολικές εξαγωγές το 1/5 των ελληνικών, ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Οι ελληνικές εξαγωγές κατευθύνονται στην πλειονότητά τους (46% περίπου) στην ιταλική αγορά. Οι επόμενες σε σημαντικότητα αγορές για τις ελληνικές εξαγωγές είναι η ισπανική και η γαλλική. Οι επιχειρήσεις του κλάδου απασχολούν περίπου 10.000 άτομα. Λόγω της εξωστρεφούς ανάπτυξης που χαρακτηρίζει τον κλάδο, η συνεισφορά της ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελληνική οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η αξία των εξαγωγών αντιστοιχεί στο 23% της συνολικής αξίας εξαγωγών ειδών διατροφής, καθιστώντας τον κλάδο το 2ο μεγαλύτερο εξαγωγικό τομέα στα είδη διατροφής. Σε σύγκριση με το σύνολο της αξίας των ελληνικών εξαγωγών, οι ιχθυοκαλλιέργειες καταγράφουν αξιοσημείωτο μερίδιο της τάξης του 2,3%.

Το φυσικό περιβάλλον της χώρας, η ισχυρή παραγωγική βάση του κλάδου και το υψηλό επίπεδο διείσδυσης στις διεθνείς αγορές καθιστούν την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια μια από τις δραστηριότητες με στρατηγική σημασία για το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της εγχώριας οικονομίας. Η στροφή προς τον υγιεινό τρόπο ζωής και η τάση αύξησης της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ψαριού, σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση ή πτώση της αλιείας, προοιωνίζουν ότι οι συνθήκες που θα αντιμετωπίζει ο κλάδος στο μέλλον θα είναι αρκετά ευνοϊκές. Με δραστηριότητα ετών και την εμπειρία σύνταξης δεκάδων διαφόρων επιχειρηματικών σχεδίων στον συγκεκριμένο κλάδο, είμαστε δίπλα στον Έλληνα επιχειρηματία παρέχοντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες για το συνολικό σχεδιασμό και την οργάνωση όλων των απαιτούμενων ενεργειών, ώστε η επενδυτική σας πρόταση και το αναπτυξιακό σας όραμα να υλοποιηθεί με απόλυτη επιτυχία.

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Μια νέα έρευνα του Παγκόσμιου Κέντρου Αλιευμάτων και του Διεθνούς Οργανισμού Προστασίας του Περιβάλλοντος  εξέτασε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των βασικών συστημάτων ιχθυοκαλλιέργειας που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως.

Από τα 75 συστήματα που επισκοπήθηκαν, εξήχθη το συμπέρασμα ότι μεγαλύτερη παραγωγή σημαίνει μεγαλύτερη επιβάρυνση του οικοσυστήματος, ωστόσο συγκρινόμενες με άλλα είδη πρωτεϊνικής παραγωγής, όπως η κτηνοτροφία, οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι πιο «πράσινες».

Όπως αναφέρεται στην έρευνα με τίτλο «Γαλάζια σύνορα: διαχείριση του περιβαλλοντικού κόστους της ιχθυοκαλλιέργειας», η ζήτηση για προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας θα κινηθεί ανοδικά τις προσεχείς δύο δεκαετίες, λόγω της αυξανόμενης αστικοποίησης του παγκόσμιου πληθυσμού.

Τα δύο σημαντικότερα πορίσματα της έρευνας είναι ότι ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των ιχθυοκαλλιεργειών ποικίλλει δραματικά ανάλογα με τη χώρα, την περιοχή, το ακολουθούμενο σύστημα παραγωγής και ότι η ιχθυοκαλλιέργεια είναι λιγότερο επιβαρυντική από την εκτροφή μοσχαριών ή χοίρων.

Ο μεγαλύτερος όγκος της παραγωγής προέρχεται από την Ασία (91%) με την Κίνα να συγκεντρώνει το 64% της παγκόσμιας προσφοράς προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες με τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο περιλαμβάνουν το χέλι, το σολομό και τις γαρίδες εξαιτίας της απαιτούμενης ενέργειας και του όγκου των αλιευμάτων που χρειάζονται για την εκτροφή τους.

Από την άλλη πλευρά οι «πράσινες» ιχθυοκαλλιέργειες περιλαμβάνουν τα μαλάκια, τα όστρακα και τα φύκια.

Στην Αιτωλοακαρνανία

Σημειώνεται ότι στην Αιτωλοακαρνανία δραστηριοποιούνται 20 υδατοκαλλιεργητικές εταιρίες, με 51 μονάδες εκτροφής θαλασσίων μεσογειακών ψαριών, 13 συσκευαστήρια και πέντε ιχθυογεννητικούς σταθμούς, με ετήσια παραγωγή που φθάνει τους 15.000 τόνους περίπου. Ο κύκλος εργασιών των εταιριών, σύμφωνα με τη Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ξεπερνά τα 75 εκατομμύρια ευρώ.

Σημεία αιχμής για τους υδατοκαλλιεργητές είναι η ανάγκη δημιουργίας σύγχρονων λιμενικών εγκαταστάσεων και η προώθηση των διαδικασιών υλοποίησης των Περιοχών Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών.

Ο γενικός γραμματέας αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου κ. Αγγελάκας συναντήθηκε τον Ιούλιο του 2013 με στελέχη των εταιριών που δραστηριοποιούνται στα νησιά Οξιά, Πεταλάς και Μάκρη, στον όρμο Σκρόφα, και στη χερσόνησο Διόνι, που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή των Εχινάδων, και ενημερώθηκε από τον πρόεδρο του συνδέσμου υδατοκαλλιεργητών Αιτωλοακαρνανίας Γ. Κουρκουμέλη, για την πορεία εξέλιξης του κλάδου, καθώς και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις αναπτυξιακές τους προσπάθειες.

Το μέλλον

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην Ε.Ε., αναζητούνται, όπως αναφέρεται σε σχετικό έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, πληροφορίες και απόψεις για τη σύνταξη του Πολυετούς Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών.