Ανεστάλησαν προς το παρόν στα σχέδια της κυβέρνησης για ίδρυση τεσσάρων νέων περιφερειακών Εφετείων μετά τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έγινε γνωστή την 13-5-2010. Το ΣτΕ έκρινε ότι τα σχετικά προεδρικά διατάγματα δεν είναι νόμιμα, διότι αφενός στηρίχθηκαν σε παρωχημένη γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου και αφετέρου δεν έλαβαν υπόψη όλα τα κριτήρια για τον ορθολογικό χάρτη των δικαστηρίων.
Όπως αναφέρει η Αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθεροτυπία, πριν από δύο χρόνια, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου είχε γνωμοδοτήσει υπέρ της ίδρυσης των τεσσάρων Εφετείων, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Σ. Χατζηγάκη αλλά το θέμα είχε βαλτώσει μετά τις ασφυκτικές πιέσεις βουλευτών, δημάρχων, επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων, που διαφωνούσαν με τις προτεινόμενες λύσεις. Γεγονός είναι ότι η ίδρυση των Εφετείων ήταν «καυτή πατάτα» για τους εκάστοτε υπουργούς Δικαιοσύνης της τελευταίας εικοσαετίας, οι οποίοι συγκροτούσαν επιτροπές μελέτης για τη χωροταξική κατανομή των Εφετείων, αλλά ουσιαστικά μετέθεταν τη διευθέτηση του θέματος για το μέλλον, λόγω των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών.
Ενδεικτικό είναι ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος της Πάτρας κήρυξε αποχή αμέσως μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση της κυβέρνησης για ίδρυση Εφετείου στο Αγρίνιο, ενώ έντονες υπήρξαν και οι αντιδράσεις στον Δήμο Μεσολογγίου, ο οποίος αξιώνει για την ίδρυση του Εφετείου Δυτικής Στερεάς Ελλάδας να έχει έδρα την ιερή πόλη και πρωτεύουσα του νομού. Οσο για την ίδρυση Εφετείου στο Ηράκλειο, αποτελεί casus belli για τους Χανιώτες. Οι δικηγόροι των Χανίων συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους, απέχοντας εδώ και πολλές ημέρες από τις αίθουσες των δικαστηρίων.
Το Ε' τμήμα του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Κ. Μενουδάκο αποφαίνεται ότι η επίμαχη γνωμοδότηση του Αρείου Πάγου δεν αξιολογεί στοιχεία που είναι κρίσιμα για τη νομιμότητα της ίδρυσης των Εφετείων, όπως είναι η δυνατότητα στελέχωσής τους στο πλαίσιο του υπάρχοντος συνολικού αριθμού δικαστικών λειτουργών, αλλά και τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στα Εφετεία εκείνα από τα οποία θα αφαιρεθούν δικαστές για να στελεχώσουν τα νέα δικαστήρια. Δεν εξετάζει και τα προβλήματα τα οποία ενδεχομένως να ανακύψουν στην πράξη από τη λειτουργία τους. Επίσης, δεν εξέτασε εναλλακτικές λύσεις για την ορθολογική διάρθρωση της δευτεροβάθμιας δικαιοσύνης, ενώ ως προς το ζήτημα του κόστους από τη λειτουργία των Εφετείων, η γνωμοδότηση διατυπώνει αόριστες και γενικές σκέψεις που δεν μπορούν να ελεγχθούν ως προς την ορθότητά τους.
Σύμφωνα με τους δικαστές, οι γνωμοδοτήσεις για την ίδρυση νέων δικαστηρίων αλλά και για τη μείωση ή τη συγχώνευσή τους πρέπει να τεκμηριώνονται σε πρόσφατα και κατάλληλα επεξεργασμένα στοιχεία και να λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές συγκυρίες του χρόνου ίδρυσης των δικαστηρίων. Αναφέρονται τέλος και στην τάση δημιουργίας νέων Εφετείων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.
Τα σχέδια Π.Δ. που συνυπογράφουν ο υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδης και ο υφυπουργός Οικονομικών Φ. Σαχινίδης προέβλεπαν ότι η λειτουργία των Εφετείων θα άρχιζε στις 16.9.2010 και θα επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό με 388.000 ευρώ.
